MRT ပေါ်မှာ ထိုင်ခုံနေရာ ရလို့ ထိုင်ရင်း programming စသင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကို စဉ်းစားမိတယ်။ တစ်ခါတည်း ကို စိုးမင်းရဲ့ ၁၀ နှစ် ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါး ကိုလည်း သတိရမိတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်လောက်က ဘာ langauge အသုံးပြုလဲလို့ မေးလိုက်ရင် ဖြေစရာတွေက အများကြီး။ အစုံပဲ။ အခုအချိန်မှာ မေးရင်တော့ ၂ မျိုးပဲ ရှိတယ်။ PHP နဲ့ objective-c ။ အခုအချိန်မှာ အဲလို ရဲရဲ ဝင့်ဝင့် ပြောရဲသွားပြီ။ Programming ကို စ လုပ်ခဲ့တာကတော့ VB ဆိုတာထက် Pseudo လို့ ဆိုရမယ်။ ဗိုလ်တထောင် ကောလိပ်မှာ diploma တက်တုန်းက VB မသုံးခင် Pseudo နဲ့တင် ၁ လ လောက် ကြာသွားတယ်။ Pseudo code ကနေ စခဲ့တယ်လို့ ဆိုရမယ်။
တတ်လိုက်တဲ့ Language တွေ
ဘာ language ရလဲလို့ မေးလိုက်ရင် စုံနေနတာပဲ။ C#, Java , VB , Flash တစ်ယောက်ကို အနည်းဆုံး ၃ ခု ၄ ခုလောက်တော့ တတ်ကြတယ်။ အဲလို တတ်တာကိုပဲ ဂုဏ်ယူနေကြသလိုပဲ။ ကျွန်တော့် တုန်းကလည်း သင်တန်းတွေတက်ဖြစ်သလို language တွေကလည်း တော်တော်စုံတယ်။ ကျောင်းမပြီးခင်မှာပဲ Java, C#, VB ကို သင်တန်းတွေ တက်လို့ တတ်နေပြီ။ သင်တန်း မတက်ပဲနဲ့ လေ့လာဖြစ်တာက javascript , html, css ။ အဲဒါလေးတွေက basic လေးတွေပါ။ သင်တန်းလည်း တက်စရာမလိုပဲ လွယ်လွယ်ကူကူ တတ်နိုင်တဲ့ အရာလေးတွေပါ။ သေသေချာချာ ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ် လေ့လာဖြစ်တာက Action script ပဲ။ Action script ကို Flash မှာပါတဲ့ Help file လေးကနေ လေ့လာဖြစ်တာ။ အဲတုန်းက Flash MX ပဲ ရှိသေးတယ်နဲ့တူတယ်။ Version 7 နဲ့ တူတယ်။ Internet လည်း မရှိပေမယ့် offline help file လေးကနေ လေ့လာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အဲတုန်းက ဘာ language တက်လဲဆိုရင် ပြောစရာတွေက အများကြီး ဖြစ်နေတယ်။ ဒါတောင် ကျောင်းမှာ C++ သင်ပေမယ့် အဲဒီတုန်းက စိတ်မဝင်စားလို့ တတ်လို့ ထည့်မပြောတော့ဘူး။
တစ်ခုဆို လုံလောက်ပြီ
glite ကို စလုပ်ရင်းနဲ့ PHP ကို စရင်းနှီးလာတယ်။ 2007 က စပြီး လေ့လာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုရမယ်။ လေ့လာရင်းနဲ့ သဘောကျလာပြီး လက်ရှိ ပြိုင်တူ လေ့လာနေတဲ့ .NET , Java , Flash အကုန်လုံးကို စွန့်ပြီး PHP မှ PHP ကို စလေ့လာတာပဲ။ PHP အတွက် BC မှာ မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စာအုပ်ဝယ်ဖို့ ရှာတော့ စာအုပ်ဆိုင်မှာ Visual Qucik Pro က ထုတ်တဲ့ PHP , MySQL စာအုပ်ကို တွေ့တယ်။ ပထမဆုံးတွေ့မိတာက City Mart မှာ။ စျေးကြည့်လိုက်တော့ ၅၀၀၀ လားမသိဘူး။ ကိုယ့်ရတဲ့ မုန့်ဖိုးက ၁ နေ့ ၁ ထောင်တောင် ရှိတာမဟုတ်ဘူး။ ကျောင်းကိုလည်း ထမင်းဘူးပဲ ထည့်ပေးတော့ မုန့်ဖိုး မရတဲ့ ရက်တွေက များတယ်။ အဲဒီ စာအုပ်လေး ဝယ်ချင်လို့ တော်တော်စုလိုက်ရတယ်။ စာအုပ်ရပြီး အဲဒီ စာအုပ်အတိုင်းပဲ အဓိက ထားလေ့လာတာပဲ။ နောက်တော့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကို ငှားလိုက်တာ ပြန်ကို မရတော့တဲ့ စာအုပ်တွေထဲမှာ အဲဒီ စာအုပ်လည်း ပါတယ်။
PHP ကို စလေ့လာကတည်းက တခြားဟာတွေ တစ်ခုမှ မလေ့လာတော့ဘူး။ Windows Application မရေးတော့ဘူး။ Web App ပဲ ရေးတော့မယ် ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ အဲလိုမျိုး ဆုံးဖြတ်ပြီး တစ်ခုတည်း လေ့လာခြင်းက သင်တန်းတွေ တက် အများကြီးလေ့လာတာထက် ပိုသာတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စာဖတ်။ စမ်းလိုက်။ error တက်ရင် ပြန်ရှင်းလိုက်နဲ့။ မေးဖို့လူကလည်း များများစားစားမရှိ။ စာအုပ်ကိုပဲ အားကိုးပြီး လေ့လာခဲ့ရတယ်။
တကယ်လုပ်နိုင်လား
PHP လေ့လာတာဟာ အခု အချိန်မှာဆို ၄ နှစ်လောက်ရှိသွားပြီ။ Programming ကိုလေ့လာတာကတော့ ၈ နှစ်လောက် ရှိသွားပြီ။ ၈ နှစ်ရဲ့ ပထမဆုံး ၂ နှစ်လောက်ကတော့ VB 6 နဲ့ပဲ ရေးခဲ့တယ်။ ပထမဆုံး စရေးတာကလည်း မဟာဘုတ် Application ကို VB6 နဲ့ ရေးပြီး သူငယ်ချင်းတွေကို soruce code ပါ ပေးလိုက်တာပဲ။ ကျန်တဲ့ ၂ နှစ်ကတော့ Flash , VB.NET , C#.NET , Java ကို လေ့လာဖြစ်တယ်။ Java ကို လုံးဝ စွန့်လွှတ်လိုက်သလို တော်ပြီ မလေ့လာတော့ဘူး။ ငါနဲ့ မဖြစ်ဘူးဆိုပြီး တစ်ခါတည်းကို ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်တဲ့ language လို့လည်း ဆိုလို့ရတယ်။
အခုအချိန်မှာ PHP နဲ့ web app တစ်ခုရေး ဆိုရင် ရေးနိုင်တယ်လို့ ပြောရဲတယ်။ တကယ်လို အပ်တာက Language များများ တတ်ဖို့ မဟုတ်ဘူး။ တစ်ခုတည်းကို သေသေချာချာ သိဖို့နဲ့ တကယ်ရေးတတ်ဖို့ပဲ။ PHP လို့ ဆိုလိုက်တာနဲ့ HTML , CSS , javascript , jquery စတာတွေက အလိုလို တွဲပါလာသင့်တာ။ Web လိုင်းမှာ အဲဒါတွေ ပစ်ပယ်ပြီးတော့ သွားလို့ မရဘူး။ PHP တတ်တယ်။ HTML နဲ့ CSS မတတ်ဘူး။ ဒါမှမဟုတ် javascript မတတ်ဘူးလို့ ပြောတဲ့သူတွေကို တွေ့ဖူးတယ်။ သေချာတယ်။ သူ အိယောင်ဝါး လုပ်နေတာပဲ ဖြစ်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချလို့ရတယ်။ HTML , CSS , javascript စတာတွေက PHP နဲ့ ယှဉ်ရင် တကယ့် minor learning လေးတွေ။ အဲဒီ အခြေခံအဆင့် မရှိပဲနဲ့ PHP ကို လေ့လာတာဟာ မဖြစ်သင့်ဘူး။ လက်တွေ့ ရေးဆိုရင် မရေးနိုင်တာတွေ အများကြီးပဲ။ ASP.NET သမားတွေ CSS တောင် မပြင်တတ်တာ တွေ့ဖူးတယ်။ ဘာလုပ်နေလဲဆိုရင် ASP.NET လို့ ဖြေပြီး CSS ကော ရလားလို့ မေးရင် ဘာကြီးလဲဟင်လို့ ပြန်မေးတာတွေလည်း တွေ့ဖူးပါတယ်။
ကျွန်တော် ပြောတဲ့ တစ်ခု ဆို လုံလောက်ပြီ ဆိုတဲ့ အထဲမှာ တစ်ခုက Langauge တစ်ခုကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ Language တစ်ခု အပြင် သူနဲ့ ဆက်စပ်တာတွေပါ ပါတယ်။ Web app ရေးရင် HTML , CSS , javascript တတ်ထားရမယ်။ javascript အပြင် jquery ပါ တတ်ထားရင် ပိုကောင်းတယ်။ အဲဒါတွေ မတတ်ပဲ web application တွေ ရေးနေတယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုမှ quality ကောင်းလာမှာမဟုတ်ဘူး။
in 24 Hour
PHP in 24 hour တို့ လို စာအုပ်မျိုးကို ကြည့်မိရင် ရယ်ချင်တဲ့ အထဲမှာပါတယ်။ HTML in 24 hour က လက်ခံလို့ရတယ်။ HTML + CSS in 24 hour ဆိုတဲ့ အထိ လက်ခံလို့ရတယ်။ Programming langauge ကို 24 hour ဆိုတာကတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ SAMS က ထုတ်တဲ့ စာအုပ်တော်တော်များများ ဖတ်ပြီး ကြီးပြင်းခဲ့ရတာပဲ။ စာတွေက တကယ်ကောင်းတယ်။ ခေါင်းစဉ်ကသာ လူရယ်ချင်စရာ ဖြစ်နေတာ။ ငယ်ငယ်တုန်းက ဟာ.. ငါ တော်တော် နှေးပါလား။ 24 hour စာအုပ်ကို ဖတ်နေတာ ၂၄ နာရီ မကတော့ဘူးလို့ ထင်မိသေးတယ်။ ခေါင်းစဉ်ကသာ 24 hour ။ လက်တွေ့စာတွေက အနည်းဆုံး ၃ နှစ်လောက် လေ့လာမှ သိတယ် ဆိုရုံလောက်ပဲ။ ကိုယ်ပိုင် PHP Framework ကို စမ်းပြီး ဆောက်ဖြစ်ခဲ့တာ မကြာသေးဘူး။ MZ User ကိုလည်း အဲဒီ framework နဲ့ပဲ ရေးထားခဲ့တာ။ ၄ နှစ်လောက် လေ့လာပြီးတဲ့အခါမှ နည်းနည်း တီးမိ ခေါက်မိလာတာ။ ရေးနိုင်တယ်လို့ ပြောရဲ ဆိုရဲ ရှိလာတာ။ ဒါကြောင့် သင်တန်းတွေ တက်ပြီး ၃ လ လောက်နဲ့ ငါ တတ်ပြီလို့ ပြောလို့မရဘူး။ သင်တန်းတွေ ကြော်ငြာက SAMS စာအုပ် ခေါင်းစဉ်တွေလိုပဲ။ စာသင်တာ ကောင်းနိုင်ပေမယ့် သင်တန်းပြီးတာနဲ့ တတ်ပြီဆိုတာကတော့ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သေချာတယ်။
Limit
Project တစ်ခုလောက် ရေးတတ်သွားမယ်။ နည်းနည်းပါးပါး သိလာမယ်။ ငါလိုချင်တာတွေက ဒါတွေ ဒါတွေ ပါတယ်။ ဒါတွေ ဒါတွေ လိုချင်တယ်။ အချိန်ကတော့ ဒီလောက်ပဲ ရမယ်။ ဖြစ်နိုင်လား လို့ မေးတဲ့ မေးခွန်းမျိုးတွေ ပြန်ဖြေနိုင်ဖို့ မလွယ်သေးဘူး။ Experience နဲ့ ဆိုင်သလို ကိုယ့် အကြောင်း ကိုယ်သိဖို့လည်း လိုတယ်။ တော်တော်များများက ကိုယ့်အကြောင်း ကိုယ်မသိကြဘူး။ ကိုယ်ဘယ်လောက် ထိ လုပ်နိုုင်တယ်ဆိုတာကို မသိကြဘူး။ အချို့တွေက ကိုယ့်ရဲ့ limit ကို လျော့တွက်ထားကြတယ်။ လုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအင်ရှိတယ်။ ဉာဏ်ရယ်ရှိတယ်။ ငါမလုပ်နိုင်ပါဘူးလေ ဆိုပြီး ဝိရီယ ကို လျော့ချထားတယ်။ အချို့တွေကလည်း ရှိတာထက် ပိုပြီး များများစားတွက် ကြတယ်။ အဲဒီတော့ deadline မမှီတာတွေ ဖြစ်လာကော။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ များလာပြီး အဆင်မပြေတာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ့် limit ကို ကိုယ် ကောင်းကောင်းသိဖို့ တကယ်ကို လိုအပ်တယ်။ သင်တန်းပြီးသွားတဲ့ သူတစ်ယောက်အနေနဲ့လည်း ကိုယ့်ရဲ့ limit ဘယ်လောက်ထိ ရှိလဲဆိုတာကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သုံးသပ်နိုင်ဖို့လိုတယ်။ လူကြီးတွေ တွေးသလို သင်တန်းဆင်းတာနဲ့ အကုန်တတ်ပြီလို့ ထင်ရင်တော့ မှားသွားမှာ အမှန်ပဲ။
တကယ်တတ်လာဖို့ အချိန်ဆိုတာထက် Experience လိုတယ်။ ငါ ၃ နှစ်လောက်ရှိပြီ PHP လေ့လာနေတာ။ ဒါပေမယ့် မတတ်သေးပါဘူးကွာဆိုရင်တော့ project တွေ ကောင်းကောင်းမလုပ်ခဲ့ရဘူးလို့ပဲ။ လေ့လာတဲ့ အချိန်ဆိုတာထက် လုပ်ခဲ့ရတဲ့ Project Experience က ကိုယ့်ရဲ့ limit တွေကို တိုးမြှင့်ပေးတယ်။ Knowledge တွေ တိုးတက်လာတယ်။
လုပ်ချင်စိတ်
အချိန်ဆိုတာထက် Experience ရဖို့လိုတယ်။ အလုပ်မှ မဝင်ရသေးတာ။ ဘယ်လိုလုပ် Experience ရှိမှာလဲလို့ ဖြေတာတွေလည်း ကြားဘူးတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် project လေး တစ်ခု ပြီးအောင် ဖန်တီးဘူးလား လို့ မေးလိုက်ရင် ဟင်အင်းပဲ။ ကိုယ့်ဘာသာ project အသေးလေး တစ်ခု timeline ချ။ deadline တွေ ချပြီး ရေးကြည့်ပါလား လို့ပဲ အကြံပေးချင်တယ်။ တော်တော်များများက ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ချထားတဲ့ deadline အတွင်းတောင် မလုပ်နိုင်ကြဘူး။ နောက်ပြီး ရေးနေရင်းမှာ အကြောင်းပြချက်တွေနဲ့ ဆက်မလုပ်တာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ အိမ်က ဟိုဟာခိုင်းလို့။ လုပ်စရာလေးတွေ ရှိသေးလို့ မလုပ်ဖြစ်ဘူး။ အဲဒါနဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ deadline နဲ့ project ကိုတောင် ပြီးဆုံးအောင်မြင်အောင် မလုပ်နိုင်ကြတာ များတယ်။ တနည်းပြောရင် လုပ်ချင်စိတ် မရှိဘူး။ လေ့လာချင်စိတ် မရှိဘူး။ သူများယောင်လို့ လိုက်ယောင် သလို ဖြစ်နေတယ်။ သူများပြောလို့ လိုက်လုပ်သလို ဖြစ်နေတယ်။ အများစုကတော့ အလုပ်ထဲရောက်ရင် တကယ်လုပ်မှာပါဆိုတဲ့ ဆင်ခြင်က အမြဲ ကပ်ပါလာတယ်။ experience မရှိတော့ အလုပ်ရဖို့ ခက်တယ်။ အလုပ်မရတော့ experience မရှိဘူးဆိုပြီး မုန့်လုံး စက္ကူကပ် တဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်ကုန်ကော။
အတွေ့အကြံုရဖို့
အလုပ်ရမှ အတွေ့အကြံုရမယ်လို့ ပြောတာဟာ ချမ်းသာအောင် တန်ခိုးရှင်ကို ထိုင်စောင့်နေသလိုပဲ။ အတွေ့အကြံုဆိုတဲ့စကားကို တွေ့ တဲ့ အခါ ကြံု တဲ့ အခါမှာ တတ်မြောက်လာတာ။ ကိုယ်က တွေ့ဖို့ လိုတယ်။ ကြံုဖို့ လိုတယ်။ ဒါကြောင့် တွေ့ အောင် ကြံုအောင် ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ် ဖန်တီးရတယ်။ အလုပ် ရမှဆိုပြီး ထိုင်စောင့်နေတာဟာ တန်ခိုင်းရှင်ကို ထိုင်စောင့်နေတာနဲ့ အတူတူပဲ။ Working Experience က ပိုကောင်းတာမှန်ပေမယ့် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် လုပ်ထားတဲ့ project တွေကလည်း မတူတဲ့ အတွေ့အကြံုတွေကို ရစေတာပဲ။ နောက်ပြီး ကိုယ့် ဘာသာကိုယ် project သေးသေးလေးတွေ ရေးပြီး interview တွေမှာ ပြလို့ ရတယ်။ ပြောလို့ရတယ်။ လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ပြောလို့ရတယ်။ နောက်ပြီး လုပ်နေတဲ့ project ကနေ သင်ယူစရာတွေ တွေ့လာရမယ်။ အသစ် ထပ်လေ့လာစရာတွေ ၊ ပြဿနာဖြေရှင်းနည်းတွေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ တတ်ကျွမ်းလာတယ်။ သို့ပေမယ့် အကြောင်းပြချက်အမျိုးမျိုးနဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် project သေးသေးလေးချပြီး မလုပ်ဖြစ်ကြတာ များတယ်။
