ပထမသင်ခန်းစာတစ်က ဂျပန်အက္ခရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးမရှင်းရင် အချိန်မရွေးလှမ်းမေးလို့ရပါတယ်။ အဲဒီအက္ခရာတွေကို အလွတ်ရပြီဆိုရင် အသံပေါင်းထွက်တဲ့အကြောင်းတွေ ပြောပြပါမယ်။
ပထမဇယားထဲကအောက်ဆုံးသုံးလုံးဖြစ်တဲ့ “ya, yu, yo”ကို “i”အသံနဲ့စာလုံးတွေနဲ့ပေါင်းတာပါ။ အဲလိုပေါင်းရင် စာရေးတဲ့အခါရှေ့တစ်လုံးပဲ ရေးပြီးတော့ အသံထွက်ကလည်း ပေါင်းတဲ့စာလုံးကို လိုက်ပြီး ပြောင်းသွားပါတယ်။ မရှုပ်ပါဘူး။
ဥပမာ….
“ki”ကို “ya”နဲ့ပေါင်းရင် “ka” က “a”ကိုဖြုတ်ပြီး “ya”ပေါင်းရေးပါတယ်။ ဒီတော့ “kya”ဖြစ်သွားပါတယ်။ အသံက “ကရ”လို့ထွက်ပါတယ်။ “က.. ရ”လို့တစ်လုံးစီထွက်တာမဟုတ်ပါဘူး။ “မသွား၊ မလာ”က “မ”ကိုထွက်သလိုမျိုးပဲ “က”ကို မတြာဝက်အသံနဲ့ထွက်ပါတယ်။ အဲလိုပဲ “gi”ကို “ya”နဲ့ပေါင်းရင် “gya(ဂရ)”၊ “si”ကို “ya”နဲ့ပေါင်းရင် “sya(ရှ)”၊ “ti”ကို “ya”နဲ့ပေါင်းရင် “tya(ချ)”လို့ထွက်ပါတယ်။
“yu”နဲ့ပေါင်းလည်း “ya”တုန်းကလိုပဲ “ki”ကို “yu”နဲ့ပေါင်းရင် “kyu(ကရု)”၊ “gi”ကို “yu”နဲ့ပေါင်းရင် “gyu(ဂရု)”၊ “si”ကို “yu”နဲ့ပေါင်းရင် “syu(ရှု)”လို့ထွက်ပါတယ်။
“yo”အတွက်လည်း အဲလိုပဲ“ki”ကို “yo”နဲ့ပေါင်းရင် “kyo(ကရော့)”၊ “gi”ကို “yo”နဲ့ပေါင်းရင် “gyo(ဂရော့)”၊ “si”ကို “yo”နဲ့ပေါင်းရင် “syo(ရှော့)”လို့ထွက်ပါတယ်။
ပိုရှင်းအောင် အောက်က ဇယားလေးကိုကြည့်ပေးပါ။
နောက်ထပ်တစ်မျိုးအသံပေါင်းတာက တစ်လုံးတည်းအသံထွက်လို့မရဘူးဆိုတဲ့ “n(အွန့်)”နဲ့ပါ။
“a”နဲ့“n”နဲ့ပေါင်းရင် “an(အန်း)”လို့အသံထွက်ပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း “a”တစ်တန်းလုံးကို “n”ပေါင်းပြီး ထွက်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ.. “ka”ဆို “kan(ခန်း)”၊ “ga”ဆို “gan(ဂန်း)” အဲဒီတိုင်းထွက်ပါတယ်။
“i”နဲ့“n”နဲ့ပေါင်းရင် “in(အင်း)”လို့အသံထွက်ပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း “i”တစ်တန်းလုံးကို “n”ပေါင်းပြီး ထွက်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ.. “ki”ဆို “kin(ခင်း)”၊ “ga”ဆို “gin(ဂင်း)” အဲဒီတိုင်းထွက်ပါတယ်။
“u”နဲ့“n”နဲ့ပေါင်းရင် “un(အောန်း)”လို့အသံထွက်ပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း “u”တစ်တန်းလုံးကို “n”ပေါင်းပြီး ထွက်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ.. “ku”ဆို “kun(ခေါန်း)”၊ “gu”ဆို “gun(ဂေါန်း)” အဲဒီတိုင်းထွက်ပါတယ်။
“e”နဲ့“n”နဲ့ပေါင်းရင် “en(အဲန်း)”လို့အသံထွက်ပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း “e”တစ်တန်းလုံးကို “e”ပေါင်းပြီး ထွက်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ.. “ke”ဆို “ken(ခဲန်း)”၊ “ge”ဆို “gen(ဂဲန်း)” အဲဒီတိုင်းထွက်ပါတယ်။
“o”နဲ့“n”နဲ့ပေါင်းရင် “on(အွန်း)”လို့အသံထွက်ပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း “o”တစ်တန်းလုံးကို “n”ပေါင်းပြီး ထွက်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ.. “ko”ဆို “kon(ခွန်း)”၊ “go”ဆို “gon(ဂွန်း)” အဲဒီတိုင်းထွက်ပါတယ်။
အသံထွက်အတိအကျသိချင်ရင် ဒီလင့်မှာသွားကြည့်လို့ရပါတယ်။ ဒေါင်းရမယ့်ဖိုင်ကို နောက်နေ့တင်ပေးပါ့မယ်…